Marka Tescil ve Patent Tescili
Marka Nedir?
Marka, bir girişimcinin ticaret veya hizmet sektöründe kullandığı markaları diğer girişimcilerin markalarından ayırt edilmesini sağlayan işaretlerdir. Marka; bir ürüne, kuruluşa ya da hizmet türüne kimliğini veren ve onu rakiplerinden ayıran işaret, kelime, şekil, slogan ya da cümle olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla, bu bağlamda marka farklılaşmak demektir. Markalar, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında tescil edilen sınai mülkiyet hakkıdır. Kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her türlü işaret marka olabilir.
Markaların tescili zorunlu olmamakla birlikte, marka tescili, marka üzerindeki hakları ispatlayan ve marka ihlalini engelleyen en önemli araçtır. Tescilli marka, sahibine daha geniş bir koruma sağladığından faaliyette bulunulan bütün ülkelerde marka tescili önemle tavsiye edilmektedir. Bir markanın tescil ettirilmesi, özellikle aynı ya da karıştırılabilecek derecede benzer bir marka ile ihtilaf oluşması halinde daha güçlü bir koruma sağlamaktadır. Markalar, kullanılmaya başlandığı veya tescil başvurusunun yapıldığı gün itibariyle Sınai Mülkiyet Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu Haksız Rekabet Hükümleri kapsamında koruma altına alınmış olur.
Firmalara/şahıslara ait markaların tescil edilerek yasal korumaya alınması, işletme sahibine bu markayı tek başına kullanma hakkı verecektir. Bir başka deyişle, marka sahibi firmadan başka hiçbir firma yasal koruma altına alınan bir markayı kullanamaz. Markalar, bir başkasına devredilebilir, miras yoluyla başka kimselere devredilebilir veya kullanım hakkı için lisans sözleşmesine konusu olabilir. Ayrıca, rehin ve teminat olarak da gösterilebilir.
Ülkemizde, “marka patenti”, “isim patenti” ya da “isim tescili” olarak bilinen ve bu şekilde telaffuz edilen koruma türünün teorik anlamda tam karşılığı “marka tescili”dir. Marka tescil işlemi, halk dilinde genellikle “marka patenti”, “isim patenti” ya da “isim tescili” olarak telaffuz edilmekte ve bu şekilde bilinmektedir.
Marka tescil konusunda Türkiye de tek tescil makamı Türk Patent Enstitüsü dür.
Patent / Faydalı Model Nedir?
Patent, teknik bir soruna bir çözüm getiren ya da bir ürün veya işlemin yapılmasını yeni bir yol ile tanımlayan bir buluş için sahibine belirli bir süre ile tanınan tekel hakkıdır. Patent, buluşun ekonomik getirilerinden sadece başvuru sahibinin yararlanmasına imkân vererek, rakiplerine karşı teknik ve ekonomik üstünlük kazandırır.
Patentli bir buluş; alınıp satılabilen, kiralanabilen diğer mallar gibi, buluş sahibinin mülkiyeti haline gelir. Patent tescili alındıkları ülkelerde geçerlidir. Örneğin; Patent tescili alınan ürünlerin, başkaları tarafından Türkiye’ye ithal edilmesi durumunda, patent tescil sahibine ithalatı durdurma hakkı sağlamaktadır. Bu nedenle patentlerin, faaliyet gösterilen ya da gösterilmek istenen ülkelerde tescillerinin yapılması gerekmektedir. Tescilin bulunmadığı ülkelerde bir yıllık rüçhan hakkından faydalanılabilir. Çalışılması düşünülen ülkelerin tümünde de marka tescil alınması, haklarınıza sahip çıkabilmeniz açısından çok önemlidir. Bunun için uluslararası toplu patent başvurularının avantajlarından faydalanılabilir.
Patent ise buluş sahibinin söz konusu ürün veya usulünü belirli süre ve şartlar dâhilinde kullanabilme, satabilme, lisans verebilme hakkına sahip olmasıdır. Bu hakkı gösteren belgeye de Patent Tescil Belgesi veya Faydalı Model tescil Belgesi veya Patent Alma denir.
Buluşlar ancak Patent veya faydalı Model tescili ile korunabilir. Patent tescil konusunda Türkiye de tek tescil makamı Türk Patent Enstitüsü dür.
Marka Tescilinin Faydaları
Markanızı tescil ettirerek ;
Markanızın başkalarının mal veya ambalajlarının üzerinde kullanılmasını,
- Markanızı taşıyan malların başkalarınca piyasaya sürülmesi, stoklanması, teslim edilebileceğinin teklif edilmesi veya o işaret altında hizmetlerin sunulması veya sağlanmasını,
- Markanızı taşıyan malın başkalarınca ithali ve/veya ihracını,
- Markanızın başkalarının iş evrakı ve reklamlarında kullanılmasını, önleyebilirsiniz ve söz konusu koruma kapsamında;
- Tecavüz fiillerinin durdurulması ve önlenmesini,
- Maddi ve manevi zararın tazmini ile itibar tazminatını,
- Taklit ürünler ve bu ürünlerin üretiminde kullanılan araçlara el konmasını,
- El konan ürünler üzerinde mülkiyet hakkı tanınmasını,
- Tecavüz edenlere 1-4 yıl arası hapis cezası verilmesini,
- Tecavüz edenlerin yüksek para cezaları ile cezalandırılmalarını,
- İşyerlerinin 1 yıldan az olmamak üzere kapatılmasını ve aynı süre ile ticaretten men edilmelerini, mahkemeden talep edebilirsiniz.
Marka oluştururken dikkat edilmesi gereken kurallar;
- Kolay okunabilmeli
- Ayırt edici özelliği bulunmalı
- Kolayca taklit edilememeli
- Okunuşu kulağa hoş gelmeli
- Tüketicinin zihnine işlemeye ve bilinç altına tesir etmeye elverişli olmalı
- İhracat yapılacaksa ihracat yapıldığı ülkenin dilinde kötü bir anlamı bulunmamalı
- Markayı kullanmaya başlamadan önce başkası adına tescilli olup olmadığı konusunda araştırma yapılmalı
- Bir markada aranacak en önemli özellik, bir işletmenin mal veya hizmetlerini diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden AYIRT ETME GÜCÜNÜN bulunmasıdır.